مهمترین راهکار های درمان افسردگی در دوران کنکور | بررسی علت ها

افسردگی در دوران کنکور، استرس امتحان، احساس تنش و نگرانی است که از موقعیت‌های امتحانی ناشی می‌شود. طبیعی است که در مورد آزمون‌ها مخصوصاً کنکور استرس داشته باشید. در واقع، مقدار کمی استرس می‌تواند شما را به چالش بکشد و شما را تحریک کند تا سخت‌تر کار کنید. استرس امتحان زمانی مشکل‌ساز می‌شود که در توانایی شما برای عملکرد و دستیابی به اهداف تحصیلی و یادگیری شما اختلال ایجاد کند.

افسردگی در دوران کنکور به سه دسته تقسیم می‌شود:

به طور کلی  دانش آموزان در زمان کنکور استرس‌های زیادی را می‌کشند، در این بین بعضی از دانش‌آموزان که به خوبی درس خوانده‌اند و نگرانی نسبت به نتایج ندارند، آسودگی بیشتری دارند. برخی نیز از ابتدا می‌دانستند که تلاش زیادی نکرده‌اند. نگرانی و استرس برای کسانی است که درس خوانده‌اند اما نمی‌دانند چه نتیجه‌ای بدست خواهند آورد. برخی نیز پس از اعلام نتایج دچار افسردگی خواهند شد، زیرا نتیجه کنکور باب میل آن‌ها نیست و فکر می‌کنند که اگر بیشتر تلاش کرده‌ بودند نتایج بهتری می‌گرفتند و یا از مطالعات خود نتوانسته‌اند به‌درستی استفاده کنند. حالا دغدغه این را دارند که باید چه کنند و چه مسیری را با این نتیجه پیش بگیرند.

مهمترین علائم افسردگی در دوران کنکور

 علائم این افسردگی تجربه یک غم مداوم است. یعنی به‌مرور غم روی غم قرار گرفته است. با اینکه تلاش می‌کند یا می‌خواهد وضعیت را بهبود بخشد، بازهم ساعت تست را به اندازه نمی‌زند یا از برنامه عقب می‌ماند و…

صد در صد در چنین وضعیتی فرد استرس خواهد داشت و بدخلقی خواهد کرد. حتی از نظر تغذیه‌ای دچار مشکل می‌شود، یعنی یا پرخوری خواهد داشت و چاق خواهد شد و یا بی‌اشتهایی که درنتیجه منجر به لاغری می‌شود. این موارد جزو علائم مهمی است که والدین باید به آن توجه داشته باشند.

الگوی خواب دانش‌آموز دچار تغییر می‌شود و در موارد شدید حتی افکاری مانند بی‌اهمیتی دنیا و فکر به خودکشی نیز به سرشان می‌زند.

از طرف دیگر تحریک‌پذیری خیلی بالا دارند، یعنی زود عصبی می‌شوند، واکنش نشان می‌دهند و زودرنج هستند. حتی ممکن است دست به گریه بزنند و برای رفع آن به فکر مسکن‌های مقطعی می‌افتند؛ مانند کنارگذاشتن درس برای مقطعی از زمان یا انجام تفریحاتی که همیشه هم مخرب نیستند؛ اما در زمان کنکور می‌توانند وقت‌گیر باشند.

نتایج چنین حالتی باعث می‌شود تا زمان زیادی را از دست بدهد و این افسردگی به طور مداوم با او همراه باشد.

به طور کلی میتوان گفت مهمترین علائم افسردگی تحصیلی به خصوص در سال زیر موارد زیر است:

چرا دچار افسردگی ناشی از کنکور می‌شویم؟ | مهمترین دلایل

دلایلی زیادی وجود دارد که می‌تواند منجر به افسردگی ناشی از کنکور شود. در این بخش مهم‌ترین موارد را عنوان می‌کنیم.

یکی از دلایل اصلی آن تلاش زیاد از حد برای کنکور و تجربه زندگی تک‌بعدی در زمان کنکور است. یعنی بدون قدری استراحت فقط زمان خود را برای کنکور صرف می‌کند و از این روزمرگی خسته می‌شود.

 زمانی که توقع اطرافیان از جمله پدر ومادر، مشاور و … به‌قدری زیاد است که باعث اذیت‌شدن دانش‌آموز و تجربه حس افسردگی می‌شود.

مسئله دیگر، احساس عذاب وجدان و نگاه به گذشته است. درگذشته مسائلی بوده و اشتباهاتی پیش‌آمده است که دانش‌آموز نمی‌تواند خود را ببخشد. مخصوصاً درمورد پشت‌کنکوری‌ها این مورد دیده می‌شود.

نداشتن برنامه و پلن برای آینده نیز یکی دیگر از دلایل رایج افسردگی است.

از مهمترین دلایل افسردگی در سال کنکور میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

نقش و تاثیرات خانواده ها در افسردگی کنکوری ها

خانواده نقش بسزایی در سلامت روان دانش آموز در سال کنکور دارد. فشار برای موفقیت در امتحان و کنکور معمولا با انتظارات زیاد از اعضای خانواده همراه شروع میشود که می تواند استرس و اضطراب در دانش آموزان و کنکوری ها را تشدید کند. از سوی دیگر، یک خانواده حامی و آگاه  می تواند به کاهش این احساسات و ایجاد احساس آرامش و امنیت کمک کند.

خانواده ای که ارتباطات راحت تر، گوش دادن فعال و رفتارهای حمایتی را در اولویت قرار می دهد، می تواند به دانش آموزان کمک کند تا در دوره استرس زای کنکور احساس امنیت خاطر و آرامش بیشتری داشته باشند. در مقابل، خانواده هایی که برای موفقیت فرزندان خود را مورد انتقادهای شدید و تحقیر قرار می دهند یا آنها را تحت فشار میگذارند، یکی عوامل اصلی افسردگی فرزند خود و ایجاد اثرات منفی روانی باشند.

در مجموع نمی توان نقش خانواده را در سلامت روان دانش آموز در سال کنکور نادیده گرفت.توجه به این نکته برای والدین و اعضای خانواده بسیار مهم است که از تاثیرات بالقوه اعمال و گفتار خود بر سلامت روان فرزندان خود آگاه باشند و محیطی حمایت و پرورشی را فراهم کنند که دانش آموزان در آن در عین تلاش برای موفقیت خود و اولویت دادن به سلامتی و سلامت روان خود را نادیده نگیرند.

بهترین روش های درمان و عبور از افسردگی سال کنکور

اگر به این مسئله فکر کنید که در قدیم هرچه بوده است یک تجربه است که باید از آن درس گرفت و من امروز می‌تواند خیلی متفاوت باشد و می‌خواهد تلاش کند، دیگر نگرانی نسبت به گذشته نخواهد بود و درگذشته گیر نخواهید کرد. دیگر غم روی غم تلنبار نمی‌شود.

مسیر کنکور سخت است و نباید با میزان صبر و حوصله‌ای که داریم قیاس کنیم. مسیر کنکور سخت است و همیشه از ما جلوتر است. تابه‌حال هیچ‌کس نتوانسته است که  تمامی دروس کنکور را صد بزند حتی اگر بهترین تلاش خود را کرده باشد. نباید به با این دید نگاه کنیم که منی هستم که می‌روم و نتیجه می‌گیرم؛ بلکه باید بگویم منی هستم که می‎روم و تجربه کسب می‌کنم.

گاهی اوقات ترس باعث می‌شود با منفعل شویم؛ اما هدف ما این نیست، بلکه این است که بتوانیم به سمت جلو رویم و رشد کنیم. شاید مهم‌ترین مسیر اصل در مسیر کنکور این باشد که پخته شویم و تجربه کسب کنیم. در حالی که مسیر‌های زیادی برای رسیدن به موفقیت هست.

یک رابطه علت و معلولی برای خود بسازید تا بتوانید این مسیر را طی کنید. باید کار را منظم پیش ببرید و برنامه‌ریزی مرتبی داشته‌ باشید. نه اینکه در بازه‌ای بسیار سخت‌گیر باشید و در زمانی هیچ تلاشی نکنید.

وقتی وارد هر کاری می‌شوید، نباید آن را رها کنید. یکی از مشکلات اساسی بسیاری رهاکردن است که حس پشیمانی می‌دهد. باید به سمت جلو برویم و کاری که به ما محول شده را زمین نگذاریم. مهم نیست چه نتیجه‌ای می‌گیرید و بعد چه می‌شود. مهم این است که وقتی وارد کاری می‌شویم نهایت تلاش خود را بکنیم. جمله نمی‌شود و نشد دقیقاً به ‌این‌ علت است که وسط کار هستیم. باید استقامت به خرج دهیم تا وارد  فاز افسردگی نشویم.

مورد مهم این است که دستاورد و موفقیت کوچک خود را بشمارید و نادیده نگیرید. این مورد می‌تواند به شما انگیزه زیادی دهد.

افسردگی یعنی از دست دادن عزت‌نفس، ضعف اعتماد به نفس و آفرین نگفتن به خود. اینکه خودتان بدانید در حال کم‌کاری هستید آزاردهنده است. باید با تشویق‌کردن خود، مشورت‌کردن  و پیشروی‌کردن روبه‌جلو حرکت کنید.

اگر علائم افسردگی مرتبط با تحصیلات خود را تجربه می کنید، مهم است که از یک متخصص سلامت روان یا مشاور کمک حرفه ای بگیرید. در اینجا چند استراتژی وجود دارد که ممکن است به مدیریت افسردگی تحصیلی کمک کند:

به دنبال کمک حرفه ای و تخصصی باشید: با یک روانشناس یا مشاور تحصیلی کنکور مشورت کنید، که می تواند به شما در ایجاد یک برنامه درمانی شخصی کمک کند.

یک سیستم حمایتی  از اطرافیان خود ایجاد کنید: با دوستان، اعضای خانواده یا اشخاصی که می توانند حمایت عاطفی و تشویق کنند صحبت کنید.

محرک‌ها را شناسایی کنید: عوامل یا موقعیت‌هایی را شناسایی کنید که باعث ایجاد علائم افسردگی می‌شوند و سعی کنید از آنها اجتناب کنید یا آنها را مدیریت کنید.

مراقبت از خود را تمرین کنید: با خواب کافی، خوب غذا خوردن و انجام ورزش منظم، مراقبت از خود و روان خود را در اولویت قرار دهید.

درگیر فعالیت های مثبت شوید: در فعالیت های اجتماعی یا سرگرمی هایی شرکت کنید که از آنها لذت می برید تا به کاهش احساس انزوا و بهبود رفاه کلی خود کمک کنید.

اهداف واقع بینانه تعیین کنید: اهداف کوچک و قابل دستیابی را برای کمک به تقویت حس موفقیت و کاهش احساس ناامیدی تعیین کنید.

مهارت های مقابله ای را توسعه دهید: مهارت های مقابله ای سالم مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و تکنیک های آرام سازی را برای کمک به مدیریت استرس و اضطراب تمرین کنید.

به دنبال پشتیبان تحصیلی باشید: برای پشتیبانی یا منابع اضافی، مانند تدریس خصوصی یا گروه های مطالعاتی، با معلمان یا مشاوران تحصیلی خود مشورت کنید.

درمان های دارویی را در نظر بگیرید: در برخی موارد، دارو ممکن است در مدیریت افسردگی مفید باشد، و مهم است که با یک روانپزشک بهداشتی مشورت کنید تا تعیین کنید که آیا این گزینه درمانی برای شما مناسب است یا خیر.

صبور باشید و پشتکار داشته باشید: افسردگی می تواند شرایط سختی برای فرد به وجود بیاورد، اما با تقویت صبر، پشتکار و منابع مناسب و تلاش میتوانید خود را بهبود بخشید و در اهداف آموزشی خود موفق بود.

سخن پایانی و جمعبندی راهشناس در مورد افسردگی تحصیلی و کنکور

در پایان باید بدانیم، افسردگی در سال کنکور موضوعی جدی است که بسیاری از دانش آموزان را در ایران تحت تاثیر قرار می دهد. فشار شدید تحصیلی، ساعت‌های طولانی مطالعه و عدم اطمینان نسبت به آینده می‌تواند علائم افسردگی را تشدید کند و مقابله با آن را برای دانش‌آموزان دشوار کند. برای دانش آموزان مهم است که سلامت روان خود را در اولویت قرار دهند و در صورت مشکل از اطرافیان کمک بخواهند.

در عین حال، برای مؤسسات آموزشی و سیاستگذاران آموزشی رسیدگی به علل اصلی استرس و فشار مرتبط با سال کنکور بسیار مهم است. این رسیدگی می‌تواند شامل ارائه منابع و پشتیبانی بیشتر برای دانش‌آموزان، بهبود کیفیت آموزش، و کاهش تأکید بر آزمون‌های پرفشار به عنوان تنها معیار موفقیت باشد. با اولویت دادن به سلامت روان، دانش‌آموزان می‌توانند نه تنها در سال کنکور بلکه در فعالیت‌های تحصیلی و شخصی آینده خود نیز شانس موفقیت بیشتری داشته باشند.

این نکته مهم است که تشخیص دهیم افسردگی یک بیماری قابل درمان است و دانش آموزان نباید از کمک گرفتن از متخصصان سلامت روان، مشاوران یا سایر منابع حمایتی دریغ کنند. با ترویج فرهنگ حمایتی، می‌توانیم با هم برای ایجاد جامعه‌ای دلسوزتر و انعطاف‌پذیرتر تلاش کنیم که دانش‌آموزان را برای دستیابی به پتانسیل کامل خود و در عین حال اولویت دادن به سلامت و رفاه روانی خود توانمند می‌سازد.